Χρηστικές συμβουλές για συνταξιοδοτούμενους εκπαιδευτικούς το 2026
Η υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης το 2026 θα σηματοδοτήσει για πολλούς εκπαιδευτικούς το πέρασμα
από τον εργασιακό στον μετεργασιακό τους βίο.
Παραθέτουμε κατωτέρω χρήσιμες συμβουλές/κατευθύνσεις/οδηγίες, ώστε να ληφθούν σοβαρά υπόψη, κατά
τη δρομολόγηση της συνταξιοδοτικής τους διαδικασίας:
1. Πλήρης επιβεβαίωση της θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος (έτη ασφάλισης-όριο
ηλικίας)
Ιδιαιτέρως σημαντικό είναι, κατά την στιγμή της υποβολής της αίτησης το 2026, να πληρούνται οι συνδυαστικές προϋποθέσεις – χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας – για να μην απορριφθεί η αίτηση. Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί, προτού αποφασίσουν την υποβολή συνταξιοδοτικού αιτήματος, θα πρέπει να ελέγξουν εάν ανήκουν στις κατηγορίες των ασφαλισμένων που δεν θίγονται από τις νέες ηλικιακές αυξήσεις που επέφερε ο Ν. 4336/2015, δηλαδή να ανήκουν στην κατηγορία των ασφαλισμένων που συνταξιοδοτούνται με τα παλαιά όρια ηλικίας. Εάν πάλι ανήκουν στις κατηγορίες που υπόκεινται σε αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, πρέπει να επιβεβαιώσουν την ορθότητα του νέου ορίου ηλικίας.
2. “Εκμετάλλευση” νέων ευνοικών ρυθμίσεων που επενεργούν θετικά στη διαμόρφωση της σύνταξης
Α. Μέσος όρος συντάξιμων αποδοχών των εκπαιδευτικών το 2026
Μέσα στο 2026 προαναγγέλλεται περαιτέρω αύξηση συντάξεων, η οποία θα πραγματοποιηθεί με την έλευση του Δείκτη Μεταβολής Μισθών, ο μηχανισμός του οποίου αναμένεται να καθοριστεί με πόρισμα που θα παραδώσει ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από στελέχη του Yπουργείου Εργασίας και της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Ο κανόνας που αναμένεται να ισχύσει είναι ότι, όσο μεγαλύτερος είναι ο συντάξιμος μισθός, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση της σύνταξης.
Για παράδειγμα, ενώ η αύξηση με τον πληθωρισμό εκτιμάται για το 2026 περίπου σε ποσοστό 2,9%-3%, με την έναρξη εφαρμογής του νέου δείκτη (μεταβολής μισθών), η αύξηση μπορεί να φθάσει έως και 5%-6%, αυξάνοντας αντιστοίχως και το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης.
Παραδείγματα:
- Ασφαλισμένος με σύνταξη 1.575€ το 2025 θα λάβει 1.257€. Αν αποχωρήσει το 2026, με τον δείκτη μισθών, ο συντάξιμος μισθός αυξάνεται περίπου στα 1.662€, με τελική σύνταξη 1.279€, δηλαδή 22€ περισσότερα.
- Ασφαλισμένος με σύνταξη 2.765€ το 2025 θα πάρει 1.868€, ενώ το 2026 η σύνταξη θα φθάσει 1.907€, με 39€ επιπλέον.
Το πόρισμα αναμένεται να παραδοθεί το προσεχές διάστημα και πάντως μέχρι 31/12/2025, οπότε αναμένεται να ακολουθήσει έλεγχος και αξιολόγηση από το Yπουργείο Εργασίας, ώστε να αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2026. Επομένως, το 2026 θα παύσει να ισχύει ο δεικτής τιμών καταναλωτή (ΔτΚ), γεγονός που ασφαλώς θα ευνοήσει πολύ τους ασφαλισμένους που σκέπτονται σοβαρά να καταθέσουν συνταξιοδοτικό αίτημα το 2026.
Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να συγκρίνει το ύψος του ποσού της σύνταξης με το μισθό που λαμβάνει, ώστε να σταθμίσει το συμφέρον ή μη της επιλογής εξόδου σε σύνταξη.
Β. Μείωση της παρακράτησης φόρου επί των συντάξεων των εκπαιδευτικών
Οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί θα δουν ταυτόχρονα και αύξηση στις καθαρές αποδοχές, λόγω της μείωσης της μηνιαίας παρακράτησης φόρου:
- Για συντάξεις έως 1.500€, η μείωση θα φτάνει έως 25€ μηνιαίως.
- Για υψηλές συντάξεις άνω των 3.000€, η μείωση μπορεί να φτάσει τα 87,5€.
Γ. Αναπροσαρμογή του τρόπου επιβολής της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων (ΕΑΣ)
Οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί θα δουν ταυτόχρονα και το όριο επιβολής της ΕΑΣ να μετακινείται στα 1.471€, με αποτέλεσμα:
Όσοι έχουν κύρια σύνταξη έως 1.471€ δεν θα πληρώνουν πλέον ποτέ ΕΑΣ.
Για συντάξεις άνω των 1.471€, η κράτηση θα υπολογίζεται με νέο κατώφλι, αποτρέποντας υπερβολικές
επιβαρύνσεις.
Παράδειγμα: Συνταξιούχος με 1.480€ θα πληρώσει 9€ αντί για 44€ λόγω της νέας κλίμακας.
3. Χρήση/εξαγορά πλασματικών ετών
Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών κάνει χρήση πλασματικών ετών (στρατός, σπουδές, τέκνα κλπ.) για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από τα σημερινά γενικά όρια ηλικίας (62, 67). Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι γεγονός ότι η αναγκαιότητα αυτή έχει καταστεί ασύμφορη οικονομικά. Ωστόσο, σε πολλές άλλες περιπτώσεις, η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης μπορεί να οδηγήσει στη σύνταξη σε χαμηλότερα των 67 όρια ηλικίας. Για το λόγο αυτό, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει άμεσα να ελέγξουν την δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών, καθώς η δυνατότητα αυτή μπορεί να τους οδηγήσει πολλά χρόνια νωρίτερα στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Θα πρέπει όμως, σε κάθε περίπτωση, να υπολογίσουν ταυτοχρόνως, το κόστος της εξαγοράς, καθώς, μετά την έκδοση του Ν. 4387/2016 (Νόμου Κατρούγκαλου) έχει αυξηθεί αρκετά, ώστε η σχέση απόσβεσης-ωφέλειας να αποβαίνει ιδιαιτέρως κρίσιμη για την ορθότητα ή μη της επιλογής.
4. Ανακεφαλαίωση χρόνων ασφάλισης) προγενέστερων φορέων ασφάλισης
Η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών θα πρέπει να κάνει χρήση της διαδοχικής ασφάλισης. Καθοριστικό “κλειδί” για τη συντόμευση του χρόνου απονομής της σύνταξης είναι η έκδοση πριν την αίτηση συνταξιοδότησης αποφάσεων ανακεφαλαίωσης για το χρόνο ασφάλισης (ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν αρκούν οι απλές βεβαιώσεις χρόνου ασφάλισης, οι οποίες έχουν απλό πληροφοριακό χαρακτήρα για τον ασφαλισμένο) που έχει διανυθεί πριν το Δημόσιο (π.χ ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κλπ). Με τις αποφάσεις ανακεφαλαίωσης, πιστοποιείται ο χρόνος που έχουν διανύσει οι ασφαλισμένοι σε ένα ή σε περισσότερα Ταμεία και έτσι εξασφαλίζεται η ταχύτερη έκδοση της οριστικής απόφασης από το Δημόσιο.
Βασικότεροι τρόποι θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος
- Με διατάξεις 25ετίας και όρια ηλικίας (ΠΡΟΣΟΧΗ: για τις μειωμένες συντάξεις, τα προβλεπόμενα όρια
ηλικίας, όπως π.χ τα 55 ή τα 60 (για θεμελίωση το 2010), τα 56 (για θεμελίωση το 2011) και τα 58 (για
θεμελίωση το 2012) πρέπει να συμπληρώνονται το αργότερο μέχρι 31/12/2022). - Με 35ετία, 36ετία ή 37ετία, με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012.
- Με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και με 37ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας για τους πριν και μετά το
1983 ασφαλισμένους στο Δημόσιο αντίστοιχα. - Συνταξιοδότηση, ως γονέας ανηλίκου με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για τις μητέρες και το 2011,
2012 για τους πατέρες. - Συνταξιοδότηση, ως τρίτεκνος, με θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για τις μητέρες και το 2011, 2012 για τους πατέρες.
- 62 ηλικιακά έτη και 40 χρόνια ασφάλισης.
- 67 ηλικιακά έτη και 15 χρόνια ασφάλισης.
ΚΡΙΣΙΜΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΥΠΟΨΗ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
- Μόνο όσοι δεν μπορούν να θεμελιώσουν (με ή χωρίς την χρήση πλασματικών ετών) μέχρι 31/12/2021 το
δικαίωμα για έξοδο σε ηλικία πριν τα 62 ή τα 67, οδηγούνται σε συνταξιοδότηση από τα 62 ή τα 67. Όσοι
θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021 διατηρούν την ηλικία συνταξιοδότησης, την
οποία “κλειδώνουν” και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στη μεταβατική ηλικία, όποτε την συμπληρώσουν, είτε αυτό γίνει το 2024, το 2025, το 2026 κ.ο.κ. - Εάν κάποιος δεν έχει ήδη καταθέσει αίτηση για πλασματικά έτη για τη θεμελίωση δικαιώματος, θα πρέπει να σπεύσει να την υποβάλει το συντομότερο, προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων και πριν ο φάκελος διαβιβασθεί στο Γενικό Λογιστήριο και στα λοιπά επικουρικά Ταμεία. Τα πλασματικά χρόνια
αναγνωρίζονται είτε για θεμελίωση, είτε για προσαύξηση των συντάξιμων ετών, υπολογίζονται στις
συντάξιμες αποδοχές και προσαυξάνουν την σύνταξη. - Σχετικά με τις μειωμένες συντάξεις, παρατηρητέο ότι για όσους εκπαιδευτικούς είχαν θεμελιώσει
συνταξιοδοτικό δικαίωμα τα έτη 2010,2011 και 2012 (άρα είχαν ήδη 25 χρόνια συμπληρωμένης υπηρεσίας μέχρι τότε), το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης κρίνεται με βάση τα όρια ηλικίας που ίσχυαν μέχρι τον ν. 4336/2015, εφόσον αυτά έχει συμπληρωθεί έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022. - Οι προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος, ο χρόνος ασφάλισης και η νέα ηλικία συνταξιοδότησης πρέπει να συμπληρώνονται μέχρι τις 31.8.2026, όχι κατά την ημερομηνία υποβολής της παραίτησης (ΠΡΟΣΟΧΗ!!)
- Για μέρισμα από το ΜΤΠΥ χρειάζονται 20 έτη εισφορών.
- Για να λάβει ο εκπαιδευτικός εφάπαξ, πλέον δεν χρειάζεται μίνιμουμ 12,5 χρόνων κρατήσεων στο ΤΠΔΥ.
Λαμβάνει λοιπόν το εφάπαξ που αναλογεί σε όσα χρόνια ασφάλισης θα συγκεντρώνει. - Η μεγαλύτερη ανταπόδοση στις συντάξιμες αποδοχές συναντάται στα ποσοστά αναπλήρωσης που
αντιστοιχούν από 35 σε έως 40 συντάξιμα έτη (ιδίως δε μεταξύ 37-40 ετών ασφάλισης). Μετά τη
συμπλήρωση 40ετίας, ο συντελεστής ανταπόδοσης μειώνεται. Οι εκπαιδευτικοί π.χ που αποχωρούν με
ειδικές διατάξεις (με ανήλικα τέκνα και ιδίως οι τρίτεκνοι) θα πρέπει να αξιολογήσουν εάν τους συμφέρει οικονομικά η έξοδος, διότι συνήθως εξέρχονται με λιγότερα έτη ασφάλισης, όπερ σημαίνει ότι η σύνταξή
τους είναι ιδιαιτέρως χαμηλή, εφόσοξν υπολογίζεται με τους μικρότερους συντελεστές αναπλήρωσης. - Πλέον, ισχύει η απονομή όλων των επικουρικών συντάξεων από όλα τα ταμεία με 15 έτη ασφάλισης. Η
διάταξη διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς στο να θεμελιώσουν δικαίωμα για πλήρη επικουρική σύνταξη με το όριο ηλικίας που παίρνουν την πλήρη σύνταξη και χωρίς κατ΄ ανάγκην να έχουν στην επικουρική
ασφάλιση τα 35 χρόνια, για παράδειγμα, που απαιτούνται για την κύρια σύνταξη. - Σε περίπτωση συνταξιοδότησης εκπαιδευτικού ως γονέα ή συζύγου ατόμου με αναπηρία, η πιστοποίηση
αναπηρίας που γίνεται δεκτή στο Δημόσιο είναι μόνο από την ΑΣΥΕ και όχι από τα ΚΕΠΑ και απαιτείται ο
χαρακτηρισμός του ατόμου ως ανίκανου για κάθε βιοποριστική εργασία με ποσοστό ανικανότητας 67% και άνω. - Με την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης από το ΓΛΚ, θα πρέπει να γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος της ορθότητας των στοιχείων (π.χ έτη ασφάλισης, παράθεση όλων των ασφαλιστικών φορέων που συμμετέχουν στη σύνταξη, μνεία όλων των εξαγορών πλασματικών ετών κλπ.) που εμπεριέχονται στην ως άνω απόφαση, γιατί πιθανό σφάλμα δεν αποκαθίσταται και μια λανθασμένη σύνταξη παγιώνεται, εφόσον παρέλθει και η προθεσμία άσκησης εφέσεως ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Γεώργιος Ι. Κουτσούκος
Δικηγόρος-Εργατολόγος-LL.M
Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου
Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πιστοποιημένος επαγγελματίας e-ΕΦΚΑ (έκδοση συντάξεων)
Κεδρηνού 3-7, Τ.Κ 114 75
Γκύζη - Αθήνα
Τηλ./Φαξ: +30 210 7718420
Κιν.: +30 6937 194299
info@koutsoukoslaw.gr
